نوشیدنیها و مهمترین آن آب نقش مهمی در بدن ما دارند و بدون آب هیچ موجود زندهای نمیتواند به زندگی ادامه دهد. متخصصان تغذیه میگویند هر فرد باید در شبانهروز 8 لیوان آب بنوشد تا سلامت بدن خود را تضمین کند. ضمن اینکه نوشیدن کافی آب متابولیسم بدن را بالابرده و باعث لاغری و تناسباندام میشود. بیش از 70 درصد وزن بدن ما را آب تشکیل داده است که از طریق نوشیدن آب و دیگر نوشیدنیها تأمین میشود. هیچ نوشیدنی بهاندازه آب برای بدن مفید نیست البته درصورتیکه سالم و بهداشتی باشد.
در مقابل کاهش مصرف آب باعث میشود در سیستم بدن اختلالاتی ایجاد شود و مواد زائد بهخوبی از بدن دفع نشود. در ادامه به معرفی انواع نوشیدنیها و خواص و مضرات آنها میپردازیم. علاوه بر آب انواع شیر، انواع چای، نوشیدنیهای گازدار و انواع دمنوش بهعنوان نوشیدنی مورداستفاده قرار میگیرد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.اگر مصرف روزانه نوشیدنی شما بالاست شما می توانید برای مشاهده تخفیفات نوشدنی ها به وب سایت زرین تخفیف سری بزنید.
اولین نوشیدنی رایج در بین مردم آبلولهکشی قابل شرب است که در تصفیهخانه بهخوبی تصفیهشده و کاملاً سالم و بهداشتی است. در کنار آبلولهکشی آبمعدنی نیز در دسترس است. آبمعدنی در مواقع سفر که به سلامت آب نوشیدنی نمیتوان اعتماد کرد انتخاب خوبی است. آبمعدنی حاوی مواد معدنی و عناصر خاصی است که از چشمههای معدنی و کوهستان به دست میآید. این آب توسط دستگاههای تماماتوماتیک و بدون هیچگونه آلودگی در بطری بستهبندی میشود. البته آبمعدنی برای نوزادان، کودکان و تهیه شیر خشک مناسب نیست. آبمعدنی فلوراید ندارد و مصرف مداوم آن سلامتی دندان کودکان را به خطر میاندازد.
شیر نیز یکی از نوشیدنیها رایج است. انواع جانوران و پستانداران برای تغذیه نوزاد خود شیر تولید میکند که بیشترین و رایجترین آن برای مصرف، شیر گاو است. شیر یکی از بهترین نوشیدنیها است که مصرف یک لیوان آن میتواند در صد قابلتوجهی از نیاز به مواد پروتئینی را برای بدن تأمین کند. در حدود 87 درصد شیر را آب، 4 درصد را پروتئین و 8 دهم درصد آن را ویتامینها تشکیل دادهاند.
شیر حاوی مقادیر زیادی اسیدآمینه است و نیم لیتر شیر میتواند 25 درصد پروتئین موردنیاز افراد بالغ را تأمین کند. شیر حاوی مقادیر زیادی کلسیم است که برای پیشگیری از پوکی استخوان بسیار مفید است. برخی از افراد به لاکتوز شیر حساسیت دارند که باعث میشود از مصرف شیر صرفنظر کنند. شیر ازجمله نوشیدنیهایی است که برای کودکان بسیار مفید است و رشد کودکان را در پی دارد. در حال حاضر انواع شیر کمچرب، معمولی و پرچرب در بازار در دسترس قرار دارد. شیر کمچرب در حدود یک درصد و شیر پرچرب در حدود 3 درصد چربی دارد. چربی شیر حاوی پروتئین، ویتامین آ و چربیهای اشباع است. هر فردی با توجه به نیاز تغذیهای خود میتواند یکی از انواع شیرها را انتخاب کند.
طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی تنها 25 درصد از انرژی روزانه از چربیها تأمین میشود که چربی شیر نیز جزئی از آن است. افرادی که بیماری قلبی و عروقی دارند بیماران دیابتی و افرادی که چاق هستند بهتر است لبنیات کمچرب استفاده کنند. انواع شیر ازنظر کالری تولیدشده نیز با هم تفاوت دارند. یک لیوان شیر کمچرب در حدود 102 کالری شیر معمولی 120 کالری و شیر پرچرب 150 کیلوکالری انرژی تولید میکند.
شیر کم لاکتوز نیز برای افرادی که به لاکتوز شیر حساسیت دارند تولید میشود. عدم تحمل لاکتوز به دلیل عدم هضم آن توسط دستگاه گوارش و عدم تولید آنزیم لاکتاز توسط رودهها است. عدم تحمل لاکتوز منجر به دلدرد و حالت تهوع شده و هضم شیر را با مشکل مواجه میکند. این افراد بهتر است از ماست به جای شیر استفاده کنند و یا مصرف شیر را بهتدریج زیاد کنند تا رودهها آنزیم را بسازند. در حال حاضر فناوری تولید شیر بدون لاکتوز در کشور ما وجود دارد. در این نوع شیر قند لاکتوز به قند معمولی تبدیل شده است و کمی طعم شیرینی دارد. این نوع نوشیدنی برای تمام افراد قابلاستفاده است.
شیر غنیشده نیز یکی از انواع شیر است که برای اقشار خاص و گروهی که در معرض کمبود ریزمغذیها هستند تولید میشود. در هر کشور با توجه به نیاز مردم انواع شیرهای غنیشده تولید میشود. برای این کار انواع مواد معدنی و ریزمغذیها به شیر اضافه میشود. انواع ویتامین آ، د، ب و املاحی مانند کلسیم و فسفر، ید، اسیدفولیک، ید، روی و منیزیم به شیر اضافه میشود. بهعنوانمثال با توجه به کمبود ویتامین د در کشور ما شیرهای غنیشده با ویتامین د تولید میشود. همچنین انواع شیرهای غنیشده برای کودکان بالای یک سال نیز در دسترس است. یک لیوان شیر غنیشده با ویتامین د، در حدود 30 درصد نیاز به این ویتامین را تأمین میکند.
شیر طعم دار نیز یکی از انواع نوشیدنیها است که در بازار در دسترس قرار دارد. این نوع شیر برای تغییر ذائقه مصرفکنندگان با انواع طعمدهندهها مثل پودر کاکائو، شکر، کنستانتره و انواع میوه طعم دار شده و دارای کالری بالایی است.
شیرهای موجود در بازار در انواع پاستوریزه و استریلیزه به فروش میرسند. شیرهای پاستوریزه در دمای 71 تا 74 در جه سانتیگراد حرارت میبینند و باید حتماً در یخچال نگهداری شوند. شیرهای استریلیزه اما حرارت با دمای بیشتری دیده و مدت ماندگاری بالاتری دارند. شیر استریلیزه در دمای 120 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه حرارت میبیند و تمامی عوامل میکروب زای آن از بین میرود. این شیر برای نگهداری به یخچال نیازی ندارد اما بعد از باز شدن باید در یخچال نگهداری شده و تا چهار روز مصرف شود.
نوشیدنیهای گازدار یکی از پرطرفدارترین انواع نوشیدنیها هستند که معمولاً از ترکیب رنگهای خوراکی، شکر، گاز و طعمدهندههای دیگر تهیه میشود. گازکربنیک و دیاکسید کربن گازهایی هستند که به این نوشیدنیها اضافه میشود. این نوع نوشیدنیها به علت شکر زیاد، گاز و مواد رنگی که دارد برای سلامتی مفید نبوده و مصرف مستمر آن باعث ایجاد پوکی استخوان، عوارض پوستی، اختلالات گوارشی و رفتاری میشود. قند موجود در این نوشیدنیها نیز باعث خرابی دندان و چاقی و دیابت و بیماری قلبی و عروقی میشود. مصرف این نوشابهها توسط کودکان و نوجوانان باعث ایجاد اختلال در رشد و خرابی گسترده دندانها میشود.
آبمیوههای تازه و طبیعی: یکی از بهترین نوشیدنیها مخصوصاً برای کودکان آبمیوههای طبیعی هستند که بهتر است در خانه و با استفاده از میوههای سالم و تمیز تهیه شود. این نوع آبمیوه باید بهصورت تازه مصرف شود تا املاح و ویتامینهای آن از بین نرود. آبمیوههای طبیعی بهعنوان نوشیدنی میتوانند بخشی زیادی از ویتامین س بدن را تأمین کرده و برای جلوگیری از بیماریهای قلبی و عروقی نیز مفید هستند. آبمیوههای بازاری از نظر رعایت بهداشت و استفاده از میوه خراب و فاسد چندان قابلاعتماد نیست.
آبمیوههای صنعتی: نوع دیگر از نوشیدنی که بهوفور در بازار موجود است انواع آبمیوههای صنعتی است که حاوی کنستانتره میوه، شکر و اسانس است و در بستهبندیهای گوناگون تهیه و توزیع میشوند. این آبمیوهها حاوی شکر زیادی بوده و چندان برای سلامتی مفید نیستند. آبمیوههای صنعتی به دلیل سهولت استفاده مورد استقبال زیادی قرار دارند اما نمیتوانند جایگزین مناسبی برای آبمیوههای طبیعی باشند.
دوغ یکی از محصولات لبنی است که مصرف آن میتواند یکچهارم نیاز به کلسیم در بدن را تأمین کند. این نوشیدنی در انواع ساده و گازدار تولیدشده و محبوبیت بالایی در کشور ما دارد. دوغ در کنار غذاهای سنتی ازجمله کباب استفاده میشود و برای سلامتی مفید است.
دوغها در انواع طعم دار با انواع گیاهان مثل آویشن و نعنا و یا گازدار تولید میشود. نوع گاز استفادهشده در دوغ دیاکسید کربن است که ارزش غذایی آن را کاهش داده و باعث ایجاد ناراحتی گوارشی میشود. دوغ کفیر نیز نوعی دوغ است که طرفداران خود را دارد. این ماده از تخمیر باکتری پروبیوتیک شیر تولیدشده و طعم خاصی به دوغ میدهد. دوغ سالم و تازه باید رنگ سفید و شیریرنگ داشته و طعم نامطبوعی نداشته باشد. توصیه میشود دوغ کفیر، دوغ بدون نمک و گاز بهعنوان یک نوشیدنی سالم مصرف شود.
یکی از محبوبترین نوشیدنیها چای است که بیشتر در کشورهای شرقی مورداستفاده قرار میگیرد. چای نوشیدنی جداییناپذیر دورهمی و مهمانیهای ایرانی بوده و با انواع هل، دارچین، گل محمدی و اسانس طعم دلپذیری به خود میگیرد. چای به علت داشتن آنتیاکسیدان برای پیشگیری از سرطان مفید است اما مصرف بیشازحد آن در روز توصیه نمیشود.
مصرف زیادی چای مانع جذب آهن غذا شده و کافئین بالای آن برای سلامتی مضر است. نوشیدن چای همراه با خرما و کشمش میتواند جایگزین مناسبی برای قند و شکلات باشد. مصرف چای برای کودکان نیز توصیه نمیشود. چای در انواع مختلف چای سیاه، چای سبز و چای سفید مورداستفاده قرار میگیرد.
چای سبز از نظر داشتن آنتیاکسیدان قویتر از چای سیاه بوده و خواص درمانی زیادی دارد. مصرف چای سبز بهصورت روزانه میتواند اثرات درمانی آن را بیشتر کند. چای سفید نیز بیشترین مقدار آنتیاکسیدان و کمترین کافئین را دارد؛ اما چای سیاه پرمصرفترین نوع چای است که به علت کافئین بالایی که دارد برای رفع خستگی مناسب است.
قهوه و نسکافه نیز نوعی نوشیدنی هستند که بیشتر در کشورهای غربی مورداستفاده قرار میگیرند. نسکافه نیز نوعی قهوه فوری است که نیاز به دم کردن نداشته و در انواع طعمها به فروش میرسد.
شربتهای خانگی از گذشته جایگاه ویژهای برای پذیرایی از مهمان مخصوصاً در فصول گرم سال را داشتهاند. انواع شربت آلبالو، بهلیمو، آبلیمو، خاکشیر، تخم شربتی، سکنجبین و گلاب از گذشته مورداستفاده مردم قرار داشته است. اگر این شربتها با شکر کم تهیه شوند برای سلامتی مفید هستند. مصرف شربتهای خانگی که توسط دستفروشان و دوره گردان به فروش میرسد به دلیل عدم رعایت بهداشت چندان توصیه نمیشود.
انواع شربتهای صنعتی نیز چند سالی است که جای شربتهای خانگی را گرفته است. انواع شربت پرتقال، آلبالو و آناناس در بازار به فروش میرسد که ترکیبی از رنگ، اسانس و طعمدهنده هستند.
یکی از انواع نوشیدنیهای گرم که این روزها طرفداران زیادی پیدا کرده است انواع دمنوشها هستند. برای تهیه دمنوشها از قسمتهای مختلف گیاه مانند ریشه، ساقه، برگ و گل مورداستفاده قرار میگیرد. دمنوشها خاصیت درمانی داشته و مصرف بیشازاندازه آن ممکن است برای سلامتی مضر باشد. بهتر است دمنوشها را بهصورت بستهبندی بهداشتی تهیه کنید تا از سلامتی و بهداشت آن مطمئن باشید. دمنوش معمولاً بهصورت دم کردن تهیه میشود و دمنوشهای کیسهای این روزها استفاده را آسان کردهاند. برای تأثیرگذاری بهتر دمنوش بهتر است بدون قند و شکر مصرف شود و از شیرینکنندههای طبیعی بیشتر استفاده شود.
نوشیدنیها بخش زیادی از تغذیه روزانه را ما تشکیل میدهند که آب یکی از بهترین و سالمترین آنها است. در حین ورزش کردن بهتر است هر 5 تا 10 دقیقه یکبار آب بنوشید و از مصرف آب یخزده در بطری پلاستیکی اجتناب کنید. اگر در مناطق گرمسیر زندگی میکنید میزان مصرف آب خود را بالا ببرید تا دچار گرمازدگی و کمبود آب بدن نشوید. دوغهای بدون گاز، انواع شیر کمچرب، شربتهای خانگی، چای سبز و سیاه و دمنوشها که با شیرینکنندههای طبیعی مانند خرما و عسل شیرین شده باشند جایگزینهای بهتری برای آب هستند.